Diabetescongres: aantal ontwikkelingen op een rij

Tijdens het vierdaagse congres kwamen veel onderwerpen aan bod. Specialist Fransje Boot licht drie onderwerpen uit: 

• vroegopsporing bij diabetes type 1
• de ontwikkeling van sensoren & insulinepompen
• glucosemeters voor mensen met diabetes type 2

Vroegopsporing diabetes type 1  

Er waren tijdens het congres veel onderzoeken en discussies over het vroeg opsporen van type 1. Bijvoorbeeld, wat betekent het voor mensen om een diagnose te krijgen, terwijl ze geen symptomen hebben? En hoe voelen ze zich als ze niet weten hoelang het duurt voordat ze symptomen krijgen? En wat is in de tussentijd de rol van zorgverleners in het begeleiden van mensen? Dit gaat men allemaal verder onderzoeken.

Meer ontwikkelingen op het gebied van vroegopsporing: 

Fases voordat je volledig type 1 krijgt

Voordat je de diagnose diabetes type 1 krijgt, heb je drie fases doorlopen. Bij de eerste twee fases heb je nog geen symptomen, maar je bent dan al wel diabetes type 1 aan het ontwikkelen. Pas in fase 3 krijg je symptomen en krijg je de diagnose. De wens is om eerder de diagnose te stellen, bijvoorbeeld met een antistoffentest. Zo willen we ziekenhuisopnames met ernstige symptomen voorkomen en dat je al in een eerdere fase goede begeleiding krijgt.  

Biomarkers en genetische markers 

Onderzoekers zijn druk op zoek naar nieuwe ‘biomarkers’. Een biomarker zegt iets over je gezondheid. Deze biomarkers kun je bijvoorbeeld vinden in het bloed en de urine. Zo kunnen onderzoekers bijvoorbeeld eerder ‘detecteren' dat iemand van fase 2 naar fase 3 gaat: van geen symptomen naar volledig type 1 met symptomen. Daardoor kunnen ze bijvoorbeeld eerder actie ondernemen en een ziekenhuisopname met superhoge bloedsuikerwaarde voorkomen.  

Het vinden van biomarkers is geen absolute waarheid, de één ontwikkelt wel diabetes en de ander niet. Ook ging het tijdens het congres over genetische markers: welke genetische factoren verhogen het risico op type 1? 

Ontwikkeling sensoren en pompen bij type 1  

Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van insulinepompen en glucosesensoren. Je hebt de Hybrid Closed Loop (HCL) en men werkt hard aan een Full Closed Loop (FCL). Beide systemen bestaan uit insulinepompen die samenwerken met continue glucosemonitors (CGM) om automatisch insuline toe te dienen. Het doel is om stabielere bloedsuikerwaardes te krijgen.  

Verschil HCL en FCL

Het grote verschil tussen een HCL en een FCL is dat je bij een HCL zelf nog informatie moet invoeren. Bijvoorbeeld hoeveel koolhydraten je gaat eten, of wanneer en hoe lang je gaat sporten. Bij een FCL hoef je niets in te voeren, het systeem berekent zelf hoeveel insuline je nodig hebt.

Ontwikkelingen HCL

Om tot nieuwe richtlijnen te komen, is onderzocht hoe je een HCL kunt gebruiken in de volgende situaties:

• HCL bij zwangere vrouwen met type 1: 
  De HCL is veilig tijdens de zwangerschap en kan zorgen voor stabielere bloedsuikerwaardes, zeker in de nacht.
   
• HCL tijdens het sporten: 
  Het maakt nogal uit of je spontaan een rondje gaat hardlopen of dat je gepland hebt om naar de sportschool te gaan. Er zijn nu nieuwe richtlijnen en functies voor de beschikbare HCL-systemen. Dit helpt om de bloedsuikers binnen de streefwaardes te houden tijdens het sporten.
   
• HCL gebruik bij kinderen: 
  Kinderen die binnen 6 maanden na de diagnose de HCL zijn gebruiken, hebben hier na twee jaar nog steeds profijt van.  
  Het resultaat: ze hebben lagere HbA1c en minder hypo’s dan: 
  - de groep die 13 maanden later na de diagnose begon. 
  - de groep die helemaal geen HCL heeft gebruikt.  

Ontwikkelingen FCL

Voor onderzoekers is de uitdaging dat de FCL zo goed mogelijk werkt. Klopt de reactie van FCL op een maaltijd? Krijg je niet opeens een hypo? Er zijn veel ontwikkelingen op dit vlak. Onderzoekers kijken naar snellere insulines, bihormonale pompen (zoals de kunstalvleesklier), betere algoritmes en aanvullende medicijnen.  

Glucosesensors bij diabetes type 2  

Mensen met diabetes type 2 komen niet altijd in aanmerking voor een flash glucosemonitoring (FGM) of continu glucosemonitoring (CGM). Om te laten zien hoe deze sensoren zorgen voor verbetering bij mensen met type 2, wordt veel onderzoek gedaan. Het doel: opstellen van nieuwe richtlijnen.

Resultaten met glucosesensor

Uit onderzoek blijkt dat een glucosesensor zorgt voor een lagere HbA1c en minder ziekenhuisopnames. Dit geldt zowel voor mensen met type 2 die insuline gebruiken, als voor mensen met type 2 die andere bloedsuikerverlagende medicijnen gebruiken. HbA1c is de gemiddelde bloedsuikerwaarde over de afgelopen 2 à 3 maanden.

Verder blijkt dat glucosesensors mensen helpen met hun zelfzorg. 90% van de mensen met type 2 maakt hierdoor gezondere keuzes. De sensor biedt inzicht in bloedsuikerwaardes waardoor je betere beslissingen kunt nemen over voeding, beweging en medicatie.