Medicijnen bij diabetes

Medicijnen bij diabetes werken op verschillende manieren. Zo zijn er medicijnen die je lichaam weer beter laten reageren op het hormoon insuline. Ook zijn er medicijnen die zorgen dat je lever minder suiker (glucose) aanmaakt. Verder zijn er sinds een tijdje medicijnen die via je darmen of nieren je bloedsuiker verlagen.

Welke soorten medicijnen zijn er bij diabetes?

Bij diabetes zijn er verschillende soorten medicijnen. Hieronder lees je welke medicijnen er zijn. Let op: we noemen de werkzame stoffen, niet de merknamen. Wil je weten welke stof er in jouw medicijn zit? Kijk in de bijsluiter of bekijk het medicijn op apotheek.nl

Metformine

Metformine zijn tabletten. Het is meestal het eerste medicijn dat je krijgt bij diabetes type 2. Door metformine reageert je lichaam beter op insuline en maakt je lever minder glucose aan. Ook kan metformine de kans op hart- en vaatziekten verkleinen. Lees meer over metformine.

Wat zijn bijwerkingen van metformine?

Door metformine kun je minder honger hebben. Je kunt door metformine ook last krijgen van misselijkheid, diarree of buikpijn. Problemen met je maag en darmen zijn vaak tijdelijk. Hoe meer metformine je gebruikt, hoe groter de kans op bijwerkingen is. Als je lange tijd metformine slikt, kun je een tekort aan vitamine B12 krijgen. 

Moet je veel overgeven? Of heb je ernstige diarree? Je kunt dan uitdrogen. Stop dan tijdelijk met metformine en overleg met je arts. In zeldzame gevallen kun je namelijk lactaatacidose (te veel melkzuur in je bloed) krijgen. Je hebt meer kans op lactaatacidose als je nieren minder goed werken.

Sulfonylureumderivaten (SU-derivaten)

Sulfonylureumderivaten (zoals gliclazide, tolbutamide, glimepiride en glibenclamide) zorgen dat je alvleesklier insuline afgeeft. Daardoor kunnen je spier- en vetcellen glucose uit je bloed halen. Het gevolg: je bloedsuiker daalt.

Wat zijn bijwerkingen van sulfonylureumderivaten?

Door sulfonylureumderivaten kun je een te lage bloedsuiker krijgen (hypo). Dit kan vooral gebeuren als je glibenclamide gebruikt. Ook kan je gewicht toenemen (ongeveer 2 kilogram).

DPP-4-remmers

DPP-4-remmers (zoals linagliptine, sitagliptine, vildagliptine, saxagliptine) zijn tabletten. Ze zorgen ervoor dat je darmhormonen langer actief blijven. Door je darmhormonen geeft je alvleesklier na het eten insuline af. Ook maakt je lever minder glucose aan. Hierdoor daalt je bloedsuiker.

GLP1-agonisten

GLP1-agonisten (zoals dulaglutide, liraglutide, semaglutide en tirzepatide) zijn nagemaakte darmhormonen. Je krijgt ze vaak elke dag of elke week via een injectie. GLP1-agonisten werken veel sterker en langer dan DPP4-remmers. En er zijn nog meer effecten: je maag wordt minder snel geleegd en je zit sneller vol. Lees meer over semaglutide (zoals Ozempic).

Wat zijn bijwerkingen van GLP-1-agonisten?

Bij GLP-1-agonisten kun je vooral in het begin misselijk zijn, of moeten overgeven. Dit gaat meestal weer over. Je krijgt GLP-1-agonisten alleen vergoed als je aan bepaalde voorwaarden voldoet.

SGLT2-remmers

SGLT2-remmers (zoals canagliflozine, dapagliflozine en empagliflozine) zorgen ervoor dat je nieren extra glucose uitscheiden via je urine. Hierdoor daalt je bloedsuiker. Ook beschermen deze medicijnen je nieren. Verder verlagen SGLT2-remmers het risico op hart- en vaatziekten. 

Wat zijn bijwerkingen van SGLT2-remmers?

SGLT2-remmers zorgen vaker voor schimmelinfecties aan je geslachtsorganen. Soms kun je uitdrogen. In zeldzame gevallen krijg je ketoacidose (verzuring van je bloed).  

Gebruik je SGLT2-remmers? Soms is het belangrijk voorzichtig te zijn. Overleg in deze gevallen met je arts:

• je moet veel overgeven
• je hebt ernstige diarree
• je gebruikt SGLT2-remmers samen met een koolhydraat beperkt dieet
• je krijgt voet- of beenproblemen (zoals wonden, zweren of infecties) nadat je SGLT-2 remmers hebt gebruikt

Thiazolidinedionen

Thiazolidinedionen (zoals pioglitazon) maken je lichaam gevoeliger voor insuline. Hierdoor daalt je bloedsuiker. Artsen in Nederland geven thiazolidinedionen bijna niet meer.

Meglitiniden

Door meglitiniden (zoals repaglinide) geeft je alvleesklier insuline af. Dit middel werkt heel kort en snel. Daarom gebruik je dit medicijn vlak voor een maaltijd. Artsen schrijven meglitiniden nog maar weinig voor in Nederland.

Combinatiepillen

Naast de medicijnen met één nuttige stof, bestaan er ook pillen met meerdere nuttige stoffen. Deze combinatiepillen bevatten metformine samen met een ander middel. Bijvoorbeeld: metformine/sitagliptine of metformine/dapagliflozine.

Andere medicijnen bij diabetes type 2

Veel mensen met diabetes type 2 gebruiken ook medicijnen om hun bloeddruk en cholesterol te verlagen. Bijvoorbeeld amlodipine of enalapril om je bloeddruk te verlagen. Als je atorvastatine of simvastatine slikt, verlaag je je cholesterol.

Naast medicijnen ook gezond eten en genoeg bewegen 

Medicijnen zijn belangrijk, maar gezond leven is net zo belangrijk. Gezond leven is de basis van je behandeling. Gezond eten, meer bewegen, goed slapen en ontspannen kunnen ervoor zorgen dat je minder of zelfs geen medicijnen nodig hebt. Wil je anders eten en meer bewegen? Bespreek dit met je huisarts, praktijkondersteuner (POH) of diabetesverpleegkundige.