Vakantie en diabetes

Voorbereidingen

• Vraag op tijd een medische verklaring en medicijnpaspoort aan je behandelteam.
• Bespreek je vakantiebestemming en plannen met je behandelteam en vraag om advies en tips. En heb je aparte producten en eetgewoontes? Bespreek ze met je diëtist.
• Vraag als dat nodig is op tijd een leenpomp of extra sensoren aan. Een pomp en sensoren mogen soms niet door de röntgenscanner of bodyscan. Zijn ze verpakt of verzegeld? Vraag wat je moet doen als de douane eist dat je de verpakking opent.
• Zorg dat je meer dan genoeg medicijnen en materiaal in huis hebt voor je gaat pakken. Genoeg voor de periode van de vakantie. En voor de eerste paar weken na je vakantie. Zodat je ook medicijnen hebt als je terugkomt van vakantie.
• Bedenk wat er kapot kan gaan en onvervangbaar is. Dat neem je dubbel mee. Of je laat het thuis en zoekt naar iets anders dat je ook kan gebruiken.
• Probeer je medicijnen en materiaal te verdelen over verschillende tassen. Misschien ook in een tas van een reisgenoot, zodat je bij diefstal of kwijtraken niet gelijk zonder zit. Bedenk wel dat insuline, metformine en andere medicijnen op jouw naam staan. Neem medicijnen mee in de originele verpakking met de etiketten erop met jouw naam (die de apotheker erop plakte). 
• Vraag jezelf af waar je de insuline, metformine en andere medicijnen bewaart tijdens je reis en verblijf. Voor insuline is een lage constante temperatuur het beste. Het liefst 4 tot 10 graden Celcius.
• Als je insuline gebruikt, zoek dan uit of jouw insuline goed verkrijgbaar is. Niet alle soorten en merken uit Nederland zijn in andere landen beschikbaar. Vraag je behandelend arts om een internationaal recept en neem een kopie op papier mee. Sommige apotheken accepteren alleen recepten op papier.
• In andere landen wordt de bloedsuikerwaarde soms in een andere eenheid gemeten. In mg/dl in plaats van mmol/l (mg/dl = mmol/l x 18). Vroeger werden ook koolhydraten zo gemeten. Maar tegenwoordig vermelden etiketten altijd hoeveel koolhydraten er in het product zitten. In ieder geval in Europa.

Tijdens de vliegreis

• Neem je metformine, insuline en glucagon altijd mee in je handbagage. In de ruimbagage schommelt de temperatuur flink. Daardoor kunnen medicijnen hun werking verliezen. Neem ook een deel van je hulpmiddelen mee in je handbagage. Raakt je ruimbagage zoek? Dan heb je in ieder geval materiaal voor een paar dagen beschikbaar.
• Insuline en glucagon zijn ook vloeistoffen. Doe deze daarom voor de douane- en handbagagecontrole in een plastic doorzichtig zakje. En zorg dat je een medische verklaring en medicijnpaspoort bij de hand hebt.
• Draag je een pomp of glucosemeter? Meld bij de bodyscan direct dat je diabetes hebt. Sommige pompen en sensoren mogen niet door de röntgenscanner of bodyscan. Bekijk hiervoor de gebruiksaanwijzing of de website van de fabrikant. Als dit niet mag, zorg dan dat je een verklaring van de fabrikant bij de hand hebt.
• Het punt hiervoor geldt ook voor je leenpomp. Let op: als je leenpomp verpakt en verzegeld is, kan de douane eisen dat je deze opent omdat hij niet door de röntgenscanner mag. Vraag hiervoor van tevoren toestemming van de fabrikant van je leenpomp.

Weersomstandigheden

Weersomstandigheden kunnen invloed hebben op je diabetes. Je medicijnen, vooral insuline, kunnen niet tegen te hoge of lage temperaturen. Ook je stofwisseling kan sneller of langzamer gaan. Bedenk dus voor je op reis gaat wat voor weer het zal zijn en waar je aan moet denken.

• Bewaar bij warm weer je insuline in een koeltas voor medicijnen. Het liefst 4 tot 10 graden Celsius.
• Zorg dat je medicijnen niet in de zon liggen. Laat ze bijvoorbeeld niet in de achterbak van de auto liggen.
• Zorg bij koud weer dat je insuline niet bevriest, want dan werkt het niet meer. Bewaar het bijvoorbeeld zo dicht mogelijk op je lichaam.
• Ook je hulpmiddelen zijn alleen tussen bepaalde temperaturen betrouwbaar. Bekijk hiervoor de handleiding.
• Bij kou gaat je stofwisseling sneller omdat je lichaam zichzelf warm moet houden. Met warm weer hoeft je lichaam hier minder hard voor te werken. Dit heeft ook invloed op je bloedglucosewaarden. En dus op de dosering van je medicijnen. Overleg dit met je behandelaar.

Eten op vakantie

Vakantie gaat vaak samen met ander eten, meer eten en een ander eetritme. Dit kan invloed hebben op je bloedglucosewaarden. Wil je niet helemaal losgaan en je bloedsuiker en gewicht een beetje in de hand houden? Lees dan onze tips over diabetes en lekker eten op vakantie.

Bij inspanning

Wees voorbereid op de reactie van je lichaam bij inspanning. Het is belangrijk om te leren hoe je hypo’s voorkomt zonder uiteindelijk weer te hoog uit te komen.

Voorbereidingen met je kind dat voor het eerst zelf op vakantie gaat

Betrek je kind bij de voorbereiding. Laat hem of haar zelf de insuline en hulpmiddelen klaarleggen en inpakken. En controleer dat dan samen. Neem verschillende situaties door kunnen gebeuren op vakantie. Dit geven jou en je kind vertrouwen. Hieronder staan een paar situaties. Bespreek het met je behandelteam als jullie twijfelen over wat je moet doen:

• Wat doe je bij uitslapen?
• Hoe voorkom je een hypo in de nacht?
• Wat spreek je af over glucose meten?
• Bij een CGM: wat spreek je af over volgen op afstand en handelen bij alarmen?
• Waar laat je je spullen en insuline?
• Wie vertel je dat je diabetes hebt? Wie kan je helpen en wat moet je aan die persoon uitleggen? Zoals glucose meten, pomp stop kunnen zetten, glucagon kunnen geven, noodnummers weten.
• Wat weet je van het plaatselijke eten, het weer en het soort inspanning dat je gaat doen? Welk effect verwacht je dat dit zal hebben op je diabetes?
• Hoe ga je om met alcohol en drugs?
• Wat doe je als je pomp, meter, sensor of insuline wordt gestolen of zoekraakt?
• Wat doe je als je moet overgeven?
• Wat doe je in een restaurant als je al hebt gebolust en na een uur is je eten nog niet geserveerd?
• Schuw ook vervelende dingen niet. Wat doe je bijvoorbeeld bij een opname in een ziekenhuis?

Dit artikel is tot stand gekomen met hulp van Per Winterdijk en Henk-Jan Aanstoot.