Glutenvrij eten

Wat zijn gluten en waar zit het in?

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in bepaalde graansoorten, namelijk tarwe, rogge, gerst, spelt en khorasantarwe (kamut). Deze vind je onder andere in brood, pizza, taart en pasta. Doordat tarwe ook vaak als bindmiddel wordt gebruikt, zoals in drop, soep en vleeswaren, zijn producten met gluten soms moeilijk te herkennen.

Sommige mensen kunnen gluten niet goed verdragen. Zij hebben een glutenintolerantie, dit wordt coeliakie genoemd. Als zij gluten eten beschadigt het darmslijmvlies waardoor ze ernstige buikpijn en diarree krijgen en de voedingsstoffen minder goed op kunnen nemen. Voor hen is het noodzakelijk om alle gluten te vermijden.

Wat kun je tekort komen als je geen gluten eet?

Als je gluten wel goed kunt verdragen is er geen reden om ze te laten staan. Als je glutenvrij eet kun je namelijk te weinig van de volgende voedingstoffen binnenkrijgen:

• Vezels

Vezels zorgen voor een gezonde spijsvertering en geven een verzadigd gevoel na het eten. Vooral volkoren graanproducten bevatten veel vezels. Je vindt ook vezels in producten zonder gluten zoals groenten, fruit, noten en zaden.

• Vitamine B1

Vitamine B1 heb je nodig om te zorgen dat je lichaam genoeg energie heeft en het hart en het zenuwstelsel goed kunnen werken. Het zit in graanproducten, maar ook in producten zonder gluten zoals vlees, aardappelen, groenten en melk.

• Foliumzuur

Foliumzuur is belangrijk voor de groei en het aanmaken van de rode- en witte bloedcellen. Het zit in volkorenproducten, maar ook in producten zonder gluten zoals (groene) groenten, vlees en zuivelproducten.

• Jodium

Jodium helpt het lichaam bij het maken van schildklierhormonen. Deze hormonen helpen bij de groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling. Nederlanders krijgen vooral voldoende jodium binnen door het eten van brood, omdat de meeste bakkers zout gebruiken dat rijk is aan jodium. Glutenvrije producten met jodium zijn vis, schelpdieren, zeewier en eieren.

Ook als je geen gluten eet, krijg je deze belangrijke voedingsstoffen dus wel binnen. Maar zonder de graanproducten is het erg moeilijk om van alles de aanbevolen hoeveelheid te halen. Er ontstaat sneller een tekort.

De relatie met diabetes

Onderzoek laat zien dat een voedingspatroon met meer gluten de kans op het krijgen van diabetes type 2 verkleint. Dit komt vooral door de hoeveelheid vezels die je ermee binnenkrijgt. Hiervan is aangetoond dat het beschermt tegen het krijgen van diabetes.

Bij mensen met diabetes type 1 komt coeliakie vaker voor: bij vijf op de honderd mensen.