Hypo's en hypers

Diederik Jekel legt in deze video in 1 minuut uit wat een hypo en een hyper is.

De hoeveelheid suiker in het bloed verandert steeds. Dat komt bijvoorbeeld door eten, drinken, bewegen, stress, emoties of een griepje. Een te lage bloedsuikerspiegel heet hypoglykemie, of kort gezegd hypo. Een te hoge bloedsuiker heet hyperglykemie, afgekort tot hyper.

Hoe herken je een hypo?

Als je bloedsuikerspiegel onder de 4 mmol/l komt, heb je een hypo. Dit komt vooral voor bij mensen met diabetes die insuline gebruiken. Een hypo herken je aan de volgende klachten:

• zweten
• trillen
• hartkloppingen
• duizelig zijn
• snel geïrriteerd zijn en een plotseling wisselend humeur (bijvoorbeeld opeens boos worden) 
• ongeconcentreerd zijn
• hoofdpijn
• moe zijn
• hongerig zijn

Wat moet je doen bij een hypo?

Een hypo gaat over als je snel iets zoets eet of drinkt (niet light). Neem het liefst suiker in de vorm van glucosetabletten (druivensuiker/dextrose). Een glucosetablet komt namelijk het snelste in het bloed. Neem bijvoorbeeld zes tot acht tabletten druivensuiker wanneer je een hypo hebt. Zorg dus dat je altijd druivensuiker of anders een suikerdrankje bij je hebt. Duurt het nog een uur voordat je een maaltijd hebt? Eet dan alvast een stuk fruit of een boterham.

In ernstige gevallen kun je tijdens een hypo je bewustzijn verliezen of een epileptische aanval krijgen. Dan moet iemand meteen 112 bellen.

Sommige mensen voelen een hypo niet aankomen. Dat heet hypo-unawareness. Vraag aan je dokter of diabetesverpleegkundige wat je dan kunt doen. 

Kunnen mensen zonder diabetes een hypo hebben?

Ook mensen zonder diabetes kunnen bovenstaande klachten hebben. Dit wordt reactieve hypoglykemie genoemd. De één is hier gevoeliger voor dan de ander. Reactieve hypoglykemie kan met een voedingsadvies en begeleiding van een diëtist worden behandeld en kan worden voorkomen door gezond en regelmatig te eten. Lees meer over reactieve hypoglykemie.

Hoe herken je een hyper?

Als je bloedsuiker boven de 10 mmol/l komt, heb je een hyper. Dat merk je aan:

• veel plassen
• veel dorst hebben en houden
• vermoeid en lusteloos zijn
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• geen eetlust hebben of juist hongerig zijn
• wazig zien
• misselijk zijn of overgeven
• alles voelt vervelend

Wat moet je doen bij een hyper?

Het lichaam wil zelf het teveel aan suiker in het bloed kwijtraken, door veel plassen. Veel blijven drinken (maar niets zoets!) helpt daarbij. Ook beweging is goed, dan verbranden de spieren bloedsuiker. Als je insuline gebruikt, dan moet je meestal extra insuline bijspuiten.

Als de hyper steeds erger wordt, kun je flauwvallen of zelfs in coma raken. Bij een heel ernstige hyper heb je een diepe ademhaling en kan je adem naar aceton ruiken. Bel dan meteen 112.

Gevolgen van een hypo of hyper

Het is niet erg als je een enkele keer een hypo of een hyper hebt. Maar als het vaak gebeurt, heb je misschien een andere behandeling nodig. Overleg met een arts of diabetesverpleegkundige wat voor jou kan helpen. Vooral een hoge bloedsuikerspiegel kan na een lange tijd zorgen voor veel problemen in het lichaam. Wanneer je langdurig een te hoge bloedsuikerspiegel hebt dan kan dit de bloedvaten beschadigen. Daarom is het belangrijk om te proberen om je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk te houden.