Krijgen we ooit cellen getransplanteerd van een varken?

Mensen met diabetes type 1 maken zelf geen insuline meer. Een oplossing is nieuwe cellen die insuline maken. Een patiënt krijgt dan een transplantatie van cellen, ‘eilandjes van Langerhans’, uit donororganen. Dat heeft nog nadelen: mensen moeten vervelende medicijnen slikken om te voorkomen dat hun lichaam de nieuwe eilandjes afstoot. Ook zijn er te weinig donororganen. Daarom kijken onderzoekers of ze eilandjes van dieren kunnen gebruiken voor mensen. Het moet dan wel eerst bij dieren onderling goed lukken.

Van rat naar muis

In een Amerikaans onderzoek kregen muizen eilandjes van ratten getransplanteerd. Ook bij dieren is de kans op afstoting groot. Maar de onderzoekers konden bij muizen die afstoting voorkomen. Hun afweersysteem is zo aangepast dat het de ratteneilandjes ziet als lichaamseigen cellen. Daardoor waren geen nare medicijnen meer nodig tegen afstoting. En het werkte: na bijna een jaar deden de nieuwe eilandjes het nog steeds én maakten ze insuline. De resultaten zijn gepubliceerd in het vaktijdschrift Diabetes.

Nu nog verboden

Het zou handig zijn als we ook eilandjes van bijvoorbeeld varkens kunnen transplanteren naar mensen met diabetes type 1. Transplantatie van dier naar mens heet xenotransplantatie. Dit is nog wel toekomstmuziek. In Nederland en veel andere Europese landen is dat namelijk nu nog verboden. We weten nog te weinig over de veiligheidsrisico’s. Het zou natuurlijk vervelend zijn als er op die manier ziekten van dieren naar mensen worden overgedragen! Kortom, het is dus nog te gevaarlijk. Maar misschien vinden ze daar wel oplossingen voor.

Onderzoekers proberen ook om menselijke stamcellen te veranderen in cellen die insuline maken. > Zie dit voorbeeld van onderzoek naar stamcellen.