Foto: Diana Matroos, Jet Bussemaker en Diena Halbertsma in de studio

In Nederland hebben 1,1 miljoen mensen diabetes type 2. Als er niets gebeurt, groeit dit aantal tot 1,3 miljoen in 2040. Diabetes heeft een enorme impact op het dagelijkse leven van mensen en de helft krijgt na een tijd gezondheids­problemen. Dit leidt onder andere tot extra druk op het zorgpersoneel, stijgende zorgkosten en uitval op het werk en in de maatschappij. Wat is er nodig om het tij te keren?

Generaties die opgroeien in een ongezonde voedselomgeving. Helaas is het aan de orde van de dag. En de gevolgen zijn desastreus, want de helft van de mensen in Nederland heeft overgewicht en dat leidt tot een enorme toename van chronische ziektes zoals diabetes. De ongezonde voedselomgeving maakt het enorm lastig voor mensen om gezonde keuzes te maken. Bijvoorbeeld in een supermarkt waar ongeveer 80 procent van het aanbod ongezond is.

Ook maatschappelijk probleem

In wijken waar relatief veel mensen wonen met een lage sociaaleconomische achtergrond is het aanbod nog ongezonder met bijvoorbeeld meer fastfoodketens. Daarmee is obesitas of overgewicht niet alleen een gezondheidsprobleem, maar ook een maatschappelijk probleem. Mensen die weinig te besteden hebben, zijn vooral bezig met overleven en niet om een gezonde maaltijd op tafel krijgen. Als zorgverleners meer oog krijgen voor achterliggende problemen zoals armoede of eenzaamheid bij mensen in de spreekkamer, dan kunnen ze hen beter helpen. Kortom, de vraag achter de vraag stellen, dat vraagt nogal wat van de zorgverleners. Hierin moeten ze worden ondersteund.

Om het tij om te keren is er onder meer een transformatie in de zorg nodig waarbij passende leefstijlzorg onderdeel wordt in de reguliere zorg. Er zijn nu al voorbeelden van zorgverleners die leefstijl succesvol toepassen in hun praktijk, en er zijn ook al leefstijlinterventies die werken. Maar om echt op grote schaal ‘leefstijl als behandeling’ in te gaan voeren, is er echt een verandering in het zorgsysteem nodig: een andere manier van denken en een andere manier van zorg bekostigen. En veel meer inzetten op gezondheid in plaats van een recept voorschrijven. Als de zorgverlener meer inzet op leefstijl, krijgen mensen met diabetes ook weer meer eigen regie op hun gezondheid.

Is er hoop?

Maatregelen zoals het invoeren van een Suikertaks en 0 procent BTW op groente en fruit zijn bewezen effectief in landen om ons heen. Nu is de Nederlandse overheid aan zet om dit ook in te voeren in Nederland. Ook is er nog veel winst te behalen in passende leefstijlzorg. 40 procent van de mensen met diabetes type 2 kan de ziekte volledig omkeren bij 'leefstijl als behandeling'. En er zijn nog vele andere ideeën en oplossingen, maar het is nu echt tijd om in actie te komen.

Beluister de podcastaflevering: Gezondheidsvraagstukken in Nederland

Presentator:
Diana Matroos

Gasten:
Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) en hoogleraar Wetenschap, beleid en maatschappelijke impact aan de Universiteit Leiden
Diena Halbertsma, directeur van het Diabetes Fonds