Insuline als pil in plaats van spuit

Insuline verpakken in een pil is makkelijker gezegd dan gedaan. Vraag dat maar eens aan de tientallen wetenschappers die wereldwijd al jaren werken aan een insulinepil. Ze behaalden lang niet allemaal succes, of kregen het geld voor een vervolgstudie niet bijeen.

Via de darmen

Onderzoekers lopen tegen nogal wat uitdagingen aan bij het maken van een insulinepil. Insuline voelt zich niet bepaald thuis in de maag, want hij wordt daar meteen afgebroken door de enzymen in het maagzuur. Dus de insuline moet in een tablet of capsule zitten waarin hij veilig de maag doorkomt.

De insuline krijgt een laagje om zich heen dat beschermt tegen verteringsenzymen. Daarna bereikt de insuline via de darmen het bloed. Speciale stoffen bevorderen de opname door de darmwand.

Veeleisende pil

Zelfs als de maaghindernis is genomen, moet de insuline wel in de juiste hoeveelheden het lichaam in komen. Ongeacht of je een lege maag hebt, zojuist hebt gegeten of misschien last hebt van diarree. Hij moet ook precies lang genoeg in het bloed blijven om optimaal te werken.

De insulinepillen die nu worden ontwikkeld beginnen na 1,5 tot 2 uur te werken en blijven dat doen tot 5 uur na inname. Hoeveel insuline je nodig hebt, hangt ook samen met de hoeveelheid koolhydraten en vet die je binnenkrijgt en hoeveel je beweegt, dus er moeten pillen komen met verschillende doseringen.

Van gepantserde pil tot mini-robot

Op circa 20 plaatsen in de wereld wordt gewerkt aan een insulinepil. De technologieën die de meest belovende onderzoeken gebruiken lijken op elkaar, maar zijn allemaal net even anders.

Sommige onderzoekers maken een insulinepil uit bouwstenen van vet, die het maagzuur overleven. Niagara University heeft bijvoorbeeld blaasjes van vet ontworpen die ze Cholostosomes noemen. Daarin zit de insuline. Als extra bescherming gebruikt een ander instituut (NIPER) gepantserde wanden met elektrisch geladen deeltjes. Dit team voegt ook foliumzuur toe, zodat de insuline beter opgenomen wordt in de darm.

Behalve een stevige capsule die het maagzuur overleeft, kun je ook denken aan stofjes die enzymen in de darm remmen. Ook dat voorkomt dat de insuline niet wordt afgebroken, maar juist wordt opgenomen. Het farmaceutische bedrijf Oramed is hiermee bezig.

Novo Nordisk ontwikkelt een speciale mix van bestaande stoffen die de opname in de darm bevorderen. Diasome Pharmaceuticals heeft zelfs een stofje gemaakt die twee dingen tegelijk kan: insuline beschermen tegen de spijsvertering en door de darmwand heen begeleiden. Een weer andere aanpak, van Biocon (Tregopil), is het vooraf veranderen van de insuline om hem veilig op de plek van bestemming te krijgen.

Anderen pakken het helemaal high-tech aan met een soort robotpil, zoals Rani Therapeutics. In de darm lost de buitenste laag op, waarna een klepje tussen compartimenten in de pil opengaat. Twee stoffen komen dan bij elkaar en er ontstaat kooldioxide, die een kleine ballon opblaast. Die drukt oplosbare holle naaldjes gemaakt van suiker in de darm en laat de insuline vrij.

Nek-aan-nekrace

De insulinepil is onderwerp van een regelrechte nek-aan-nekrace tussen meerdere fabrikanten. Hieronder zie je de belangrijkste actuele onderzoeken op een rij.

De meeste zitten nu in de zogeheten fase 2, dat wil zeggen onderzoek met 200 tot 300 proefpersonen. Sommige bedrijven zitten nog in het dierproefstadium en moeten de werking van hun insulinepil bij de mens nog bewijzen, of ze wachten op geld om verder te kunnen.

Zitten we erop te wachten?

Waarschijnlijk is het heel persoonlijk of je straks je pen of pomp wilt inruilen voor insulinepillen, dus of de voordelen voor jou opwegen tegen de nadelen.

Voordelen:

• Handig bij spuitangst.
• Een pil slikken is psychologisch minder ingrijpend dan een naald in je lijf zetten.
• Voor de economie: productie van insulinepillen is mogelijk goedkoper dan de huidige methodes.

Nadelen: 

• Je bent nog steeds voor elk eetmoment bezig met insuline. Sterker nog, al minstens 1,5 uur voor het eten moet je eraan denken. Want er zijn (nog) geen snelwerkende pillen.
• Ook is het de vraag hoe makkelijk kinderen capsules slikken. 
• We weten nog niet welke invloed deze pillen hebben op de darmflora.
• Wanneer is de insulinepil er?

Met zoveel investeringen en initiatieven kan het haast niet anders of er is over zo’n 5 tot 7 jaar wel een insulinepil op de markt. Novo Nordisk noemt bijvoorbeeld als concrete schatting het jaar 2023 voor hun insulinepil.

Bepalend is of de fabrikanten op korte termijn een ‘fase 3’-onderzoek kunnen doen, dat wil zeggen met duizenden deelnemers. Pas op basis van die resultaten kunnen zij toestemming vragen om hun pil op de markt te brengen. Daarbij moet natuurlijk zijn bewezen dat de insulinepil veilig is en werkt.