'Kies je zelf wat je eet of doet je omgeving dat?'

'Sociale omgeving heeft grote invloed op ons eetgedrag'

Roel wil mensen ondersteunen bij gedragsverandering. Die ondersteuning is volgens hem hard nodig: 'Gedrag is grillig en gedragsverandering is complex. De ene persoon is bovendien makkelijker te overtuigen om gedrag aan te passen dan de ander. Zeker als het gaat om de invloed van de omgeving. Er zijn genoeg mensen die denken: Ik bepaal zelf wat ik eet en ben dus ook zelf verantwoordelijk. Maar eetgedrag is vaak aangeleerd en automatisch gedrag, dat zonder nadenken uitgevoerd wordt. Gedrag dat sterk beïnvloedt wordt door prikkels uit de omgeving.'

Volgens Roel kies je dus niet zelf wat je eet en drinkt. 'Vrienden, familie en kennissen spelen een hele grote rol als het gaat om wat en hoeveel we dagelijks eten. Mensen zijn namelijk sociale dieren en leren van kleins af aan van gedrag van anderen.' Dit heeft volgens Roel zowel positieve als negatieve kanten. 'We kopiëren zowel goed als slecht gedrag van anderen. Wanneer het eetgedrag in je omgeving ongezond is, dan is de kans groot dat je dit gedrag kopieert. Zo gaan mensen bijvoorbeeld meer eten wanneer anderen om hen heen meer eten.'

Jong geleerd, oud gedaan

Om die reden vindt de onderzoeker het gedrag van ouders zeer belangrijk. 'De eerste vijf jaar van een kind zijn namelijk cruciaal bij het ontwikkelen van gezonde eetgewoonten.' Volgens Roel is het belangrijk voor een kind om duidelijke regels en afspraken mee te krijgen over eten. 'Het is dus essentieel dat we ouders ondersteunen in de opvoeding, met name op het gebied van eten en bewegen. De beste manier om een gezonde leefstijl vol te houden, is namelijk om dit al op jonge leeftijd aangeleerd te krijgen.'

'Wanneer je een ongezonde leefstijl op latere leeftijd nog moet veranderen kost dit namelijk veel tijd en energie', benadrukt Roel. Hij vervolgt: 'Het afleren van oude gewoonten en het aanleren van nieuwe gewoonten kost vaak bloed, zweet en tranen. Je ziet vaak dat mensen het nieuwe gedrag een tijdje volhouden, maar uiteindelijk toch weer terugvallen in oude, ongezonde patronen.' Daarom is het volgens Roel belangrijk om mensen te helpen bij het stellen van een concreet doel. 'Wanneer je denkt: ik wil 10 kilo afvallen, is dit niet concreet genoeg. Het is belangrijk om de vraag te stellen wát je gaat doen om 10 kilo af te vallen en in welke termijn.'

'Maak je doel zo concreet mogelijk'

Zijn tips voor de mensen die meedoen aan De Nationale Suiker Challenge? 'Het allerbelangrijkste is om klein te beginnen. Kies één specifiek doel en start daar je verandering. Het doel 'minder suiker eten' is namelijk niet concreet genoeg. Weet je bijvoorbeeld dat je te veel suikerrijke dranken drinkt, bekijk dan wat een haalbare stap voor jou zou zijn om hier minder van te drinken. Is dat bijvoorbeeld een glas per dag of meerdere glazen? Of is er een alternatief met minder suiker? Bijvoorbeeld light-frisdrank of water?'

Roel vervolgt: 'Bedenk je dan op welk moment je dat gaat doen. Bijvoorbeeld: ik drink geen frisdrank meer in de avonduren. Maak daarna een foto van een glas frisdrank, schrijf je doel eronder, het alternatief dat je gaat nemen en laat dit aan jezelf en je omgeving zien. Deze foto kun je bijvoorbeeld op de koelkast plakken. Zo herinner je jezelf elke keer aan het door jou gestelde doel als je iets te drinken gaat pakken.'