Vlees en diabetes

Vlees is een bron van eiwitten, vitamine B1, B6 en B12 en mineralen zoals ijzer, fosfor en zink. Vlees, als het niet gepaneerd of gemarineerd is, bevat daarnaast weinig tot geen koolhydraten. 

Welk vlees mag je eten bij diabetes?

Als je kiest voor vlees bij de maaltijd, dan kan je het beste kiezen voor mager onbewerkt vlees. Dit past binnen een gezond eetpatroon. Kies liever niet te vaak voor rood en/of bewerkt vlees. Dit kan namelijk nadelig zijn voor de gezondheid. Rood en vooral bewerkt vlees lijken de kans op beroerte, diabetes type 2 en kanker te verhogen. Rood vlees bevat vaak meer vet en vooral verzadigd vet. En veel verzadigd vet in de voeding verhoogt weer het risico op hart- en vaatziekten. Neem vette vleessoorten zoals worst of spek daarom met mate. 

Rood vlees 

Rood vlees komt van koeien, varkens, schapen, geiten en paarden. Voorbeelden van rood, onbewerkt vlees zijn biefstuk, magere runderlappen, sukadelappen, varkenshaas, haaskarbonades, magere varkenslappen, varkensfiletlapjes, hamlap en mager lamsvlees.  

Het advies volgens de Schijf van Vijf is om maximaal 500 gram vlees per week te eten waarvan maximaal 300 gram rood vlees. Je wilt dus liever niet te veel rood en bewerkt vlees nemen. Rood vlees is door de World Health Organization (WHO) geclassificeerd als ‘mogelijk kankerverwekkend'. Rood vlees lijkt het risico op onder andere darmkanker te verhogen. Iemand die 100 gram rood vlees per dag eet, heeft 17% meer kans op darmkanker dan iemand die geen rood vlees eet. Het verband is nog niet helemaal overtuigend. Er moet hier dus meer onderzoek naar gedaan worden.  

Wat we verder zien is dat rood vlees de kans op complicaties bij diabetes mogelijk kan verhogen. 

Mag je nu helemaal geen rood vlees meer eten? Rood vlees op z’n tijd kan best, maar dan liefst mager en onbewerkt vlees. Denk aan runderlap, entrecote, hamlap, rosbief en varkensfilet. Er zijn ook alternatieven voor vlees, zoals vis en peulvruchten. 

Wit vlees

Wit vlees komt van kip en ander gevogelte. Vooral onbewerkt wit vlees past goed binnen een gezond eetpatroon. Het is een bron van eiwit. Afhankelijk van het soort wit vlees bevat het verder vitamine B1, B2, B6, fosfor, seleen en koper. Wit vlees bevat minder vitamine B1 en B12 dan rund- en varkensvlees. Tegelijkertijd ligt ook het gehalte aan verzadigd vet (het ongezonde vet) 25% lager. Wit vlees is mager en bevat een stuk minder vet en daarmee ook minder calorieën. Een uitzondering hierop is kip met vel. Deze bevat wat meer vet.  

Bewerkt versus onbewerkt  

Naast een onderscheid tussen rood en wit vlees kan je een onderscheid maken tussen onbewerkt en bewerkt vlees.  
Onbewerkt vlees is vlees waaraan geen toevoegingen of bewerking zijn gedaan. Voorbeelden van wit onbewerkt vlees zijn kipfilet (niet de vleeswaren), kipdrumstick of kalkoenfilet.  
Bewerkt vlees is voor de verkoop bewerkt zodat de smaak of houdbaarheid verbeterd wordt. Het vlees is gerookt, gezout, gedroogd of er zijn conserveringsmiddelen toegevoegd zoals nitraat of nitriet. Het meeste bewerkte vlees is rood vlees, maar het kan ook wit zijn.  
Bewerkt vlees kan schadelijke stoffen bevatten die nadelig zijn voor de gezondheid. In tegenstelling met rood vlees is er volgens de WHO overtuigend bewijs dat bewerkt vlees kankerverwekkend kan zijn. Het is wel belangrijk om dit in perspectief te zien. Het betekent niet dat je zeker weten kanker krijgt van bewerkt vlees. Of iemand daadwerkelijk kanker ontwikkelt hangt van veel meer verschillende factoren af. Ook is het risico een stuk kleiner als het risico bij bijvoorbeeld roken. Iemand die 50 gram bewerkt vlees per dag eet heeft 18% meer kans op darmkanker dan iemand die geen bewerkt vlees eet. Dit betekent dat het risico op darmkanker toeneemt van 6 op de 100 naar 7 op de 100.  

Waarom geen vlees bij diabetes?

Als je diabetes hebt hoef je niet persé vlees te vermijden. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je liever geen vlees eet. Bijvoorbeeld voor een beter milieu, omdat je dierenwelzijn belangrijk vindt of omdat het beter kan zijn voor je gezondheid. Lees meer over het vegetarisch eetpatroon.  

Mensen die vegetarisch eten, eten vaak ook meer volkoren graanproducten, peulvruchten, groenten en fruit. Dit in combinatie met het eten van minder vlees kan de kans op hart,- en vaatziekten verlagen en een positieve invloed hebben op het gewicht, bloeddruk en bij obstipatie.  
Door deze algemene gezondheidsvoordelen kan een vegetarisch eetpatroon of het verminderen van de vleesconsumptie een goede optie zijn voor mensen met (een hoog risico op) diabetes type 2. Maar andere gezonde eetpatronen die wel vlees bevatten kunnen ook geschikt zijn voor iemand met diabetes.  

Is kipfilet goed voor diabetes? 

Kipfilet (niet de vleeswaren) is mager onbewerkt vlees en past binnen een gezond eetpatroon. Het is niet per definitie goed voor diabetes. Het is een betere keuze binnen de productgroep 'vlees' in het algemeen.