Jaarlijkse bijeen­komst RegMed XB over nieuwe cellen

Nieuwe insulineproducerende bètacellen uit stamcellen, voor mensen met diabetes type 1: dat is een van de doelen van RegMed XB, een samenwerkingsverband met daarin gezondheidsorganisaties zoals het Diabetes Fonds en universiteiten, bedrijven en provincies.

Zo worden de krachten gebundeld en komen resultaten zo snel mogelijk beschikbaar voor patiënten. Begin maart was er in Utrecht voor zo’n 70 belangstellenden een openbare info-bijeenkomst over de voortgang, waarin onderzoekers uit Leiden en Maastricht hun werk presenteerden.

Nieuwe cellen implanteren

In het diabetesonderzoek van RegMed XB worden nieuwe insulineproducerende cellen gemaakt uit stamcellen. Door een knap staaltje werk is het inmiddels gelukt om van een bepaalde hoeveelheid stamcellen, ongeveer dertig procent te veranderen in werkende bètacellen.

Ook wordt een therapie ontwikkeld waarbij de nieuwe cellen in het lichaam worden geïmplanteerd. De nieuwe cellen worden verpakt in een constructie van biomaterialen (een soort ‘theezakje’), die de cellen moet beschermen tegen de afweerreactie van het lichaam.

Open en gesloten verpakking

Op de bijeenkomst presenteerden wetenschappers ook de eigenschappen van de beschermende constructie voor de nieuwe bètacellen. De ontwikkelaars hebben twee varianten gemaakt: een open en een gesloten verpakking.

De open verpakking heeft grote poriën waar bloedvaten doorheen kunnen groeien. Daardoor kunnen voedingsstoffen en glucose direct naar de bètacellen, en komt de afgegeven insuline makkelijk in het bloed.

De gesloten verpakking heeft alleen kleine poriën waar alles doorheen moet. Dat maakt het lastiger, maar heeft als voordeel dat de cellen beschermd blijven tegen aanvallen van het afweersysteem. Bij de open verpakking zijn nog steeds afweeronderdrukkende medicijnen nodig.

Komende tijd: veiligheid testen

De onderzoekers hebben de afgelopen jaren keihard gewerkt aan de verpakkingen voor cellen. Ze moesten kiezen voor geschikte en veilige materialen, ontwerpen maken die meer of minder poreus zijn, onderdelen aan elkaar verbinden en kijken hoe de cellen in de verpakking kunnen worden gedaan.

Deze zomer doen ze een test met ratten, om te zien of het implanteren goed gaat. De volgende belangrijke mijlpaal wordt een studie met een klein aantal mensen met diabetes type 1. Daarbij kijken ze nog niet naar hoe goed het werkt, maar eerst naar veiligheid en of het lichaam het materiaal goed verdraagt.

Meer info over dit onderzoek

Ook vanuit de zaal kwamen er talloze vragen, zoals hoe lang blijven die cellen werken? Hoe zwaar is de ingreep? Zijn dat donorcellen of lichaamseigen cellen? Waarom alleen bètacellen en niet hele eilandjes? Regelt deze behandeling de bloedsuiker volledig of gaat het over afvlakking van pieken en dalen? > Tip: lees meer over RegMed XB en dit onderzoek naar nieuwe cellen en een verpakking

Aandacht voor mensen met diabetes

Naast onderzoeksresultaten was er op de bijeenkomst ook aandacht voor de kant van de patiënt. Want die is minstens even belangrijk bij dit onderzoek. Willemijn de Vos, lid van de Maatschappelijke Adviesraad van het Diabetes Fonds, liet RegMed XB-onderzoekers even in de huid van een mens met diabetes type 1 kruipen.

Vragen die ze stelde: 'Hoe vaak zou jij een operatie willen ondergaan om van je diabeteslasten bevrijd te zijn?' en 'Waarom zou een patiënt, die ook al een transplantatie ondergaat, aan jullie studie mee willen doen?'

Elke euro verdriedubbeld

RegMed XB wordt mede gefinancierd door het Diabetes Fonds en Stichting DON. Omdat het Diabetes Fonds de grootste private financier is van diabetesonderzoek in Nederland, kan het gebruikmaken van een gunstige financiële regeling met de overheid. Daardoor wordt elke euro van de donateurs verdrievoudigd. > Bijdragen zijn altijd welkom!

RegMed XB heeft deelonderzoeken voor verschillende chronische aandoeningen. Het is een groot succes: steeds meer bedrijven, overheden en investeerders haken aan, die de oorspronkelijke investering van de gezondheidsfondsen verveelvoudigen. Zo maken we samen een grote sprong van kennis naar vernieuwende behandelingen.