Vakantie en diabetes

Stel, je gaat op vakantie naar een land waar je de taal niet van spreekt. Dan hebben we een handige tip. Download een vertaalapp op je smartphone en download de taal zodat je deze ook offline kunt gebruiken. Laat bijvoorbeeld een menukaart vertalen zodat je weet wat je eet. Of vertaal de bijsluiter van een medicijn.

In geval van nood

Zorg dat je ergens hebt staan dat je diabetes hebt. Je kunt een briefje in je portemonnee doen, een sos-ketting dragen of download een lockscreen op je telefoon. Geef ook aan welke talen je spreekt. Dit is handige informatie in geval van nood. Noteer ook je contactgegevens, bijvoorbeeld van je ouders, partner, reisgenoot en behandelend arts.

Voorbereiden van je reis

• Vraag op tijd een medische verklaring en medicijnpaspoort aan bij je behandelteam.
• Bespreek je vakantiebestemming en plannen met je behandelteam en vraag om advies en tips. Ga je naar een andere tijdzone? Dan is het soms nodig om je medicatiemoment en/of dosering aan te passen. En heb je aparte producten en eetgewoontes? Bespreek ze met je diëtist.
• Vraag als dat nodig is op tijd een leenpomp of extra sensoren aan. Een pomp en sensoren mogen soms niet door de röntgenscanner of bodyscan. Zijn ze verpakt of verzegeld? Vraag wat je moet doen als de douane eist dat je de verpakking opent.
• Zorg dat je voldoende medicijnen en materiaal in huis hebt voor je gaat pakken. Genoeg voor de periode van de vakantie. En voor de eerste paar weken na je vakantie. Zodat je ook medicijnen hebt als je terugkomt van vakantie.
• Bedenk wat er kapot kan gaan en onvervangbaar is. Dat neem je dubbel mee. Of je laat het thuis en zoekt naar iets anders dat je ook kan gebruiken.
• Probeer je medicijnen en materiaal te verdelen over verschillende tassen. Misschien ook in een tas van een reisgenoot, zodat je bij diefstal of verlies niet gelijk zonder zit. Het is belangrijk dat insuline, metformine en andere medicijnen op jouw naam staan, in de originele verpakking.
• Vraag jezelf af waar je de insuline, metformine en andere medicijnen bewaart tijdens je reis en verblijf. Voor insuline is een lage constante temperatuur het beste. Het liefst 4 tot 10 graden Celsius.
• Als je insuline gebruikt, zoek dan uit of jouw insuline goed verkrijgbaar is. Niet alle soorten en merken uit Nederland zijn in andere landen beschikbaar. Vraag je behandelend arts om een internationaal recept en neem een kopie op papier mee. Sommige apotheken accepteren alleen recepten op papier.
• In sommige landen meet men de bloedsuikerwaarde in een andere eenheid. In mg/dl in plaats van mmol/l (mg/dl = mmol/l x 18). Vroeger werden ook koolhydraten zo gemeten. Maar tegenwoordig vermelden etiketten altijd hoeveel koolhydraten er in het product zitten. In ieder geval in Europa.

Vliegen en diabetes

• Neem je metformine, insuline en glucagon altijd mee in je handbagage. In de ruimbagage schommelt de temperatuur flink. Daardoor kunnen medicijnen hun werking verliezen. Neem ook een deel van je hulpmiddelen mee in je handbagage. Raakt je ruimbagage zoek? Dan heb je in ieder geval materiaal voor een paar dagen beschikbaar.
• Insuline en glucagon zijn ook vloeistoffen. Doe deze daarom voor de douane- en handbagagecontrole in een doorzichtig plasticzakje. En zorg dat je een medische verklaring en medicijnpaspoort bij de hand hebt.
• Draag je een pomp of glucosemeter? Meld direct bij de bodyscan dat je diabetes hebt. Sommige pompen en sensoren mogen niet door de röntgenscanner of bodyscan. Bekijk hiervoor de gebruiksaanwijzing of de website van de fabrikant. Als dit niet mag, zorg dan dat je een verklaring van de fabrikant bij de hand hebt.
• Het punt hiervoor geldt ook voor je leenpomp. Let op: als je leenpomp verpakt en verzegeld is, kan de douane eisen dat je deze opent omdat hij niet door de röntgenscanner mag. Vraag hiervoor vooraf toestemming bij de fabrikant van je leenpomp.
• Neem een document mee met daarin: je basaalstanden, insulinegevoeligheid, koolhydraat-insulineverhouding, streefwaardes en correctiefactoren. Zo kun je een nieuwe pomp instellen als dat nodig is.
• Vliegen kan je insulinepomp verstoren. Door de luchtdruk in het vliegtuig kan de pomp anders werken dan normaal. Hoe zit het precies? En wat kun je doen? Lees meer op diabetes.nl  insulinepomp tijdens het vliegen het op diabetes.nl.

Diabetes en het weer

Weersomstandigheden kunnen invloed hebben op je diabetes. Je medicijnen, vooral insuline, kunnen niet tegen te hoge of lage temperaturen. Ook je stofwisseling kan sneller of langzamer gaan. Bedenk dus voor je op reis gaat wat voor weer het zal zijn en waar je aan moet denken.

• Bewaar bij warm weer je insuline in een koeltas voor medicijnen. Het liefst 4 tot 10 graden Celsius.
• Zorg dat je medicijnen niet in de zon liggen. Laat ze bijvoorbeeld niet in de achterbak van de auto liggen.
• Zorg bij koud weer dat je insuline niet bevriest, want dan werkt het niet meer. Bewaar het bijvoorbeeld zo dicht mogelijk op je lichaam.
• Ook je hulpmiddelen zijn alleen tussen bepaalde temperaturen betrouwbaar. Bekijk hiervoor de handleiding.
• Bij kou gaat je stofwisseling sneller omdat je lichaam zichzelf warm moet houden. Met warm weer hoeft je lichaam hier minder hard voor te werken. Dit heeft ook invloed op je bloedsuikerwaarden. En dus op de dosering van je medicijnen. Overleg dit met je behandelaar.

Eten op vakantie

Vakantie gaat vaak samen met ander eten, meer eten en op een ander tijdstip. Dit kan invloed hebben op je bloedsuikerwaarden. Wil je niet helemaal losgaan en je bloedsuiker en gewicht een beetje in de hand houden? Lees dan onze tips over diabetes en lekker eten op vakantie.

Een kind met diabetes dat voor het eerst zelf op vakantie gaat?

Betrek je kind bij de voorbereiding. Laat hem of haar zelf de insuline en hulpmiddelen klaarleggen en inpakken. En controleer dat dan samen. Neem verschillende situaties door die kunnen ontstaan op vakantie. Dit geven jou en je kind vertrouwen. Hieronder staan een paar situaties. Bespreek het met je behandelteam als jullie twijfelen over wat je moet doen:

• Wat doe je bij uitslapen?
• Hoe voorkom je een hypo in de nacht?
• Wat spreek je af over je bloedsuiker meten?
• Bij een CGM: wat spreek je af over volgen op afstand en handelen bij alarmen?
• Waar laat je je spullen en insuline?
• Wie vertel je dat je diabetes hebt? Wie kan je helpen en wat moet je aan die persoon uitleggen? Zoals bloedsuiker meten, pomp stop kunnen zetten, glucagon kunnen geven en noodnummers weten.
• Wat weet je van het plaatselijke eten, het weer en het soort inspanning dat je gaat doen? Welk effect verwacht je dat dit zal hebben op je diabetes?
• Hoe ga je om met alcohol en drugs?
• Wat doe je als je pomp, meter, sensor of insuline wordt gestolen of zoekraakt?
• Wat doe je als je moet overgeven?
• Wat doe je in een restaurant als je al hebt gebolust en na een uur is je eten nog niet geserveerd?
• Schuw ook vervelende dingen niet. Wat doe je bijvoorbeeld bij een opname in een ziekenhuis?

Dit artikel is tot stand gekomen met hulp van Per Winterdijk en Henk-Jan Aanstoot.