Updates van onder­zoeks­nieuws vanuit inter­nationaal congres

Update: 15-9-2017 14.30 uur

Duizenden wetenschappers uit meer dan 100 landen zijn deze week in Lissabon, waarbij de laatste resultaten uit onderzoek centraal staan. Houd deze pagina in de gaten voor nieuws, we updaten hem met nieuws zodra dat er is, opgedeeld in nieuws over diabetes type 2 en nieuws over diabetes type 1.

Nieuws over diabetes type 2

Diabetes type 2 uitstellen of voorkomen met metformine?

Metformine wordt gebruikt door veel mensen met type 2 diabetes. Maar het middel kan ook helpen bij het uitstellen of voorkomen van de ziekte, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Vooral bij groepen met een hoog risico – doordat ze ernstig overgewicht hebben – die moeite hebben om hun levensstijl blijvend aan te passen. > Lees meer over dit onderzoek

Vervette lever geeft meer risico op beroerte bij diabetes type 2

Mensen met type 2 diabetes en niet-alcoholische leververvetting hebben ruim de helft meer risico op een beroerte dan mensen met diabetes zonder leververvetting. Dat blijkt uit Schots onderzoek. > Lees meer over dit onderzoek

Nieuwe aanpak nodig om kilo’s eraf te houden na afvallen

Afvallen lukt de meeste mensen vaak nog wel, zeker onder begeleiding, maar daarna komen de kilo’s er vaak weer aan. Voor mensen met diabetes type 2 is dat extra vervelend, omdat een lager gewicht helpt tegen onder meer hart- en vaatziekten. Tachtig procent van de mensen met diabetes type 2 heeft overgewicht.

Cognitieve gedragstherapie blijkt helaas niet te helpen om de kilo’s eraf te houden. Dat blijkt uit een proef met deze therapie door het Erasmus MC in Rotterdam. De onderzoekers zeggen: ‘nu weten we in ieder geval dat dit niet werkt, en we moeten dringend op zoek naar andere middelen om mensen met diabetes type 2 te helpen hun gezondere gewicht vast te houden’. Het is ook des te belangrijk dat onze dagelijkse omgeving het ons makkelijker maakt om gezonde keuzes te maken.

Het medicijn exenatide is veilig voor hart en vaten

Sinds een jaar of tien is er een heel nieuw soort medicijn voor diabetes type 2 op de markt, met de stofnaam exenatide (GLP1-analoog). Het werkt via darmhormonen en je neemt het een keer per week, met een injectie. Natuurlijk wordt zo’n nieuw medicijn eerst uitgebreid getest. Maar pas als het eenmaal op de markt is, kunnen de eventuele bijwerkingen op lange termijn onderzocht worden. Bijvoorbeeld gevolgen voor hart en bloedvaten, wat natuurlijk enorm belangrijk is voor mensen met diabetes type 2, die daar toch al een hoger risico op hebben. Dat is de afgelopen tien jaar onderzocht voor exenatide, in de EXSCEL-studie, een van de grootste medicijnstudies bij diabetes type 2. Acht jaar lang deden 14.752 mensen eraan mee. Het geruststellende resultaat: exenatide is veilig voor hart en bloedvaten. Ook was er geen extra risico pancreas- en schildklierkanker.

Nieuws over diabetes type 1

Genetische verschillen en leeftijd waarop je diabetes type 1 krijgt

Steeds duidelijker is dat diabetes type 1 geen eenheidsworst is. Dat blijkt ook weer uit onderzoek van Britse onderzoekers uit Exeter. Mensen hebben verschillende genen die risico geven op diabetes type 1, en die genen hangen weer samen met verschillende leeftijden waarop ze diabetes krijgen. Wie op latere leeftijd diabetes type 1 krijgt, heeft dan ook niet de ‘langzame vorm van diabetes type 1’ die bekendstaat als LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults), zeggen de onderzoekers. Ze hebben gewoon een variant van diabetes type 1.

Metformine bij diabetes type 1 tegen hart- en vaatziekten

Uit de internationale REMOVAL-studie blijkt dat het medicijn metformine ook bruikbaar is voor mensen met diabetes type 1. Het middel is bekend als bloedsuikerverlagend middel bij diabetes type 2. Maar hoewel het bij diabetes type 1 slechts tijdelijk de bloedsuiker verlaagt, helpt het wel tegen hart- en vaatziekten. > Lees meer over dit onderzoek

Effecten van hypo's op de lange termijn

Prof. Brian Frier van de universiteit van Edinburgh gaf een presentatie over onderzoek naar de effecten van hypo's. Hoewel er nog geen keiharde bewijzen zijn, zegt hij, zijn er wel aanwijzingen dat hypo's, dus lage bloedsuikers, óók de kans op langetermijn-complicaties verhogen. Dat zou komen doordat de na-effecten van een hypo in het lichaam ook leiden tot bijvoorbeeld een andere bloedtoevoer naar organen, verschillen in bloeddruk en lokaal zuurstoftekort in cellen. We bespreken dit onderwerp binnenkort uitgebreider op diabetestype1.nl.

Goed HbA1c voorkomt niet altijd grote baby’s bij zwangerschap

Een zwangerschap met diabetes type 1 is niet altijd even makkelijk en er kunnen complicaties zijn voor moeder en kind. Het is belangrijk maar ook vaak extra moeilijk om de bloedsuiker stabiel te houden. Onderzoekers van de universiteit van Glasgow hebben gekeken naar een kleine groep vrouwen met diabetes type 1 die een insulinepomp gebruikten. De meesten hadden in het derde trimester een lagere HbA1c-waarde dan in het begin van de zwangerschap (van 59 naar 49 mmol/mol).

Toch waren dertien van de vijftien baby’s te groot, bijvoorbeeld wat betreft middelomtrek of in gewicht (meer dan 4 kilo). Dat geeft risico’s voor de bevalling maar het heeft ook invloed op de stofwisseling van het kind. Dus een goed HbA1c gaf geen garantie op een probleemloze zwangerschap. Hoe komt dat dan? Dat is niet helemaal duidelijk. Misschien is de HbA1c-waarde tijdens de zwangerschap geen betrouwbare maat, zeggen de onderzoekers. Of misschien moet je tijdens zwangerschap wel een nog lagere HbA1c nastreven. Daar is verder onderzoek voor nodig.

Continue glucosemeting verbetert HbA1c bij insulinepomp en -injecties

Mensen met diabetes type 1 die insuline spuiten of een insulinepomp gebruiken, hebben baat bij een continue glucosemeter. Dat blijkt uit het tot nu toe langst lopende onderzoek naar continue glucosemeting, het COMISAIR-onderzoek in Tsjechië. Na twee jaar was het HbA1c van de deelnemers aan het onderzoek flink verbeterd. Ook werkte de combinatie insuline spuiten en continue glucosemeter beter dan alleen insulinepompgebruik – dus zonder continue glucosemeter. > Meer lezen over dit onderzoek

Wie hebben meer risico op hypo's?

Mensen met diabetes type 1 die vaak verschillende nuchtere glucosewaarden hebben, hebben in het algemeen ook vaker een hypo. Dat geldt ook voor mensen die overdag een sterk wisselende suikerspiegel hebben. Hoe gemakkelijk je doorschiet naar een hypo, hangt bovendien samen samen met genetische variatie. Verschillende onderzoekers presenteerden hun resultaten van onderzoek naar hypo's.

Aanvullend medicijn bij slecht ingestelde diabetes type 1?

Dapagliflozine is een redelijk nieuw geneesmiddel voor diabetes type 2. Nu is onderzocht of het misschien ook werkt voor mensen met diabetes type 1. Daarvoor is de internationale DEPICT-1-studie gehouden, die twee jaar liep op 143 plekken in 17 landen en waaraan ruim 800 mensen met slecht ingestelde diabetes type 1 meededen. Zij werden verdeeld in 3 groepen, waarbij de deelnemers ofwel dapagliflozine slikten, of een nepmiddel.

Na twee jaar bleek de dapagliflozine-groep een beter HbA1c te hebben. De onderzoekers denken dat het middel wellicht een veelbelovende aanvullende behandeling is naast insuline, voor mensen die slecht in te stellen zijn.

Minidosis glucagon tegen hypo’s bij sporten?

Hypo’s tijdens het sporten met diabetes type 1 blijven op de loer liggen, ook al gebruik je minder insuline voor het sporten en eet je meer koolhydraten. In een klein onderzoek is gekeken of een minidosis glucagon (150 mg) voorafgaand aan 45 minuten sporten kan voorkomen dat mensen een hypo krijgen. En inderdaad, het werkte! De studie was maar met een handjevol mensen dus het moet nader worden bekeken, maar het is interessant. Zeker als je bedenkt dat ze ook al ver zijn met inhaleerbare glucagon, met een neusspray. Wie weet wordt sporten in de toekomst een stuk makkelijker dankzij een snufje glucagon!

Nieuwe insuline Fiasp geeft betere bloedsuikers na maaltijd

Een nieuwe insuline, Fiasp (fast-acting insulin aspart) is een jaar lang getest in het ONSET-onderzoek, met ruim 1.100 mensen met diabetes type 1. Hij blijkt de HbA1c-waarden te verbeteren en ook de waarden na de maaltijd. De waarden zijn beter dan met insuline aspart, en zonder dat mensen meer hypo’s kregen. Aan de insuline is vitamine B3 toegevoegd en het aminozuur L-Argnine. Fiasp is in verschillende landen al goedgekeurd en is sinds kort ook in Nederland op de markt.