De bètacel ontstres­sen

Bij diabetes type 1 worden de insulineproducerende cellen aangevallen door het afweersysteem. Arnaud Zaldumbide ontdekte eerder met zijn team dat dit niet een vergissing is van het afweersysteem, zoals voorheen werd gedacht, maar van de bètacel zelf. De bètacel kan lijden aan ‘celstress’, waardoor de cel in plaats van insuline een ander verkeerd gevormd eiwit produceert, dat de afweerreactie oproept.

Cel kan stress hebben

Bij diabetes type 1 worden de insulineproducerende bètacellen aangevallen door het afweersysteem. Eerder ontdekte Arnaud Zaldumbide met zijn team dat dit niet een vergissing is van het afweersysteem, maar van de insulineproducerende bètacel zelf.  

De bètacel kan ‘celstress’ hebben. Stress in een cel betekent dat de cel harder moet werken dan normaal. Voor een korte tijd hoeft dat niet uit te maken. Maar hoe langer de stress duurt, hoe meer er mis kan gaan. Als de bètacel stress heeft, maakt de cel in plaats van insuline een ander eiwit. Dit eiwit is verkeerd gevormd en roept een afweerreactie op. 

Bètacel ontstressen

Dr. Zaldumbide en zijn team wilden weten hoe de bètacel celstress krijgt. Want als je de oorzaak weet, kun je ook zoeken naar een manier om deze celstress te stoppen. Het team werkte bijvoorbeeld aan manieren om chemische processen in de cellen af te remmen. Er waren hierdoor minder ontstekingen in en rondom de cel. Ook bleven meer bètacellen goed werken. De kans op diabetes type 1 was kleiner, zag het team in het laboratorium.

De resultaten toonden verder ook aan hoe de bètacellen bijdragen aan het ontstaan van diabetes type 1. De onderzoekers lieten zien welke stofjes er gemaakt worden, en wat die stofjes doen om het afweersysteem in te schakelen. Toen ze wisten hoe de gestreste cellen de afweer in gang zetten, konden ze ook kijken waar ze dit proces kunnen remmen.

Wereldwijd onderzoek

Om sneller tot een oplossing te komen, delen de onderzoekers alle gegevens van dit project. Zo kunnen wetenschappers wereldwijd verder werken met deze resultaten.  

Ook heeft het team internationaal samengewerkt aan een manier om nog beter onderzoek te kunnen doen naar diabetes type 1. Ze kunnen hierdoor in het laboratorium werken met levende, menselijke bètacellen die niet direct van een donor komen. Ze hoeven dan niet te wachten op cellen van donororganen om verder onderzoek te doen, of onderzoek te doen met muizencellen. 

Bekijk hier het nieuwe onderzoek van dr. Zaldumbide.