Foto: groep vrouwen doen yoga-oefeningen in het park

Een gezonde leefstijl is extra belangrijk als je diabetes type 2 hebt. Denk aan gezond eten en drinken, meer bewegen, voldoende slapen en ontspannen. Zo kun je jouw bloedsuiker onder controle houden en gewicht verliezen. Je voelt je hierdoor fitter, je hebt mogelijk minder of geen medicatie meer nodig en je verkleint je kans op complicaties. Dit wordt ook wel 'diabetes omkeren' genoemd. 

Gezonder leven lukt niet altijd in je eentje. Daarom is er de mogelijkheid om aan programma’s mee te doen, waarbij je wordt begeleid om gezonder te leven en dat vol te houden. Wil je aan een programma meedoen? Bespreek dit vooraf met je huisarts, praktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige. Zo kun je een programma kiezen dat bij je past en bij jou in de buurt wordt gehouden. Wil je geen programma volgen, maar wel meer bewegen en gezonder eten? De huisarts kan je dan naar een diëtist of fysiotherapeut verwijzen. Je krijgt 3 uur begeleiding door de diëtist vergoed vanuit de basisverzekering.

Overzicht leefstijlinterventies diabetes type 2

Programma’s waarin je leert gezonder te leven en dit vol te houden, worden ook wel 'leefstijlinterventies' genoemd. Deze leefstijlinterventies zijn met literatuur onderbouwd of er is met onderzoek aangetoond dat ze werken. Ze voldoen aan regels vastgesteld door RIVM waardoor deelnemers succesvol en effectief kunnen werken aan hun gezondheid.

Programma’s voor mensen met diabetes type 2

Er zijn twee Keer Diabetes2 Om programma's, namelijk de online variant en de fysieke Plus variant. Hieronder vind je meer informatie.

Voor beide programma's geldt dat het erkende GLI's zijn. GLI is een afkorting voor Gecombineerde Leefstijlinterventie. Als je overgewicht en diabetes type 2 hebt, dan wordt deelname aan Keer Diabetes2 Om vergoed vanuit de basisverzekering en hoef je geen eigen risico te betalen. De huisarts kan je daar meer over vertellen en kan je doorverwijzen. Ben je verzekerd bij CZ? Dan is het mogelijk dat je zelf een deel van de kosten moet betalen. Neem contact op met CZ om dit na te vragen.

Keer Diabetes2 Om online

Voor wie: Keer Diabetes2 Om GLI online is voor volwassenen tot 80 jaar met prediabetes en diabetes type 2. Bovendien gebruiken ze nog geen diabetesmedicatie of alleen metformine en/of DPP4 remmer en/of GLP1. Dit programma is volledig digitaal en volg je vanuit huis.

Het doel: Een langdurige verandering van leefstijl. Het doel daarvan is dat je je fitter voelt en voorkomt dat je diabetesmedicatie (metformine en/of DPP4 remmer en/of GLP1) moet gebruiken. Gebruik je al diabetesmedicatie? Dan bouwen we dit af of stoppen helemaal als het mogelijk is.                 

Dit ga je doen: Je gaat samen met groepsgenoten en de verpleegkundige, diëtist en coach aan de slag met vier pijlers: heerlijk eten, anders bewegen, lekker ontspannen en goed slapen. Dit doe je vanuit huis, waarbij je aansluit bij digitale programmadagen.
Je ontmoet jouw groep en het team tijdens de startdag. Je leert wat diabetes type 2 is, hoe jouw lichaam werkt en wat een andere leefstijl voor jou kan doen. Tijdens de terugkomdagen kom je weer samen met jouw groep en het vaste begeleidingsteam. Hier wordt uitgebreid aandacht besteed aan de veranderingen die je fysiek, mentaal en emotioneel doormaakt.
Na zes maanden is het intensieve traject afgelopen. Je kunt dan nog anderhalf jaar deelnemen aan online sessies ter opfrissing en verdieping van je kennis en in contact blijven met jouw groep. Tijdens het hele programma kun je terecht bij de online community. Je werkt aan een ander, blijvend leefpatroon en jij hebt de regie.

Met wie: in een groep mensen met diabetes type 2 of het voorstadium daarvan. Daarnaast onder begeleiding van een diëtist, verpleegkundige, coach en programmacoördinator.

Duur programma: dit tweejarige leefstijlprogramma bestaat uit een intensief deel van 6 maanden, gevolgd door een 18 maanden durende onderhoudsfase voor verdieping, ideeën, tips en herhaling.

Meer informatie: meld je aan voor Keer Diabetes2 Om op voedingleeft.nl of ga naar je zorgverlener. Op de website kun je ook een zelftest doen. Zo zie je welk programma voor jou het meest geschikt is en wat jij met je deelname kunt bereiken.

Keer Diabetes2 Om Plus

Voor wie: Keer Diabetes2 Om Plus is voor volwassenen tot 80 jaar met diabetes type 2 die andere diabetesmedicatie gebruiken dan alleen metformine, waaronder SU-derivaten of insuline. Dit programma vindt fysiek (en online) plaats op inspirerende locaties in Nederland.

Het doel: Door je leefstijl te veranderen kun je vaak diabetesmedicatie afbouwen en je beter voelen. Het is belangrijk om medicatie veilig en verantwoord af te bouwen. Hiervoor is er een verpleegkundige aanwezig in het begeleidingsteam en werkt Keer Diabetes2 Om samen met jouw behandelend arts of praktijkondersteuner.

Dit ga je doen: Je gaat samen met groepsgenoten en de verpleegkundige, diëtist en coach aan de slag met vier pijlers: heerlijk eten, anders bewegen, lekker ontspannen en goed slapen.
Je ontmoet jouw groep en het team tijdens de startdagen. Je leert wat diabetes type 2 is, hoe jouw lichaam werkt en wat een andere leefstijl voor jou kan doen. Tijdens de terugkomdagen kom je weer samen met jouw groep en het vaste begeleidingsteam. Hier wordt zowel in groepsverband als individueel gekeken naar hoe het met je gaat. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan de veranderingen die je lichamelijk, mentaal en emotioneel doormaakt.
Het programma bestaat uit een intensief traject met fysieke sessies en een onderhoudsfase met online sessies. Deze sessies in de onderhoudsfase bieden verdere steun, opfrissing en verdieping van je kennis. Ook kun je zo in contact blijven met jouw groep. Tijdens het hele programma kun je terecht op de online community. Je werkt aan een ander, blijvend leefpatroon en jij hebt de regie.

Met wie: In een groep mensen met diabetes type 2. Daarnaast onder begeleiding van een diëtist, verpleegkundige, coach en programmacoördinator. Deels live op locatie en deels online.

Duur programma: Dit tweejarige leefstijlprogramma bestaat uit een intensief deel van 6 maanden tot 12 maanden, gevolgd door een 12 tot 18 maanden durende onderhoudsfase voor steun, verdieping, ideeën, tips en herhaling.

Meer informatie: meld je aan voor Keer Diabetes2 Om op voedingleeft.nl of ga naar je zorgverlener. Op de website kun je ook een zelftest doen. Zo zie je welk programma voor jou het meest geschikt is en wat jij met je deelname kunt bereiken.

PRISMA focus op zelfzorg

Voor wie: PRISMA is gericht op mensen met diabetes type 2 of met een verhoogd risico daarop (dat laatste noemen we prediabetes). Hiervoor zijn twee verschillende programma’s. Het ene programma is voor mensen die de diagnose diabetes type 2 hebben. Het andere programma is voor mensen met prediabetes.

Het doel: Je hebt aan het eind van het programma het voornemen om je leefstijl de aankomende drie maanden te veranderen op één van de volgende gebieden: voedingspatroon, activiteitenpatroon, therapietrouw (goed je medicijnen innemen) of (professionele) ondersteuning. Hiervoor stel je een persoonlijk actieplan op (planning).

Dit ga je doen: PRISMA is een groepsprogramma waarin je in korte tijd (2 dagdelen) leert om de ziekte (of het risico erop) te begrijpen en hoe je ermee kan omgaan. Bijvoorbeeld op het gebied van voeding, beweging, roken, medicijnen innemen en hulp vragen. Het wordt gegeven aan groepen van 8-12 deelnemers door 2 hulpverleners. De trainer heeft een open, respectvolle en empathische houding. Door vragen van de trainer, eigen ervaring en de aanwezige kennis in de groep worden deelnemers aan het denken gezet. Bijvoorbeeld over het eigen gedrag en de eigen mogelijkheden om een positieve invloed uit te oefenen op gezondheid en omgang met ziekte. De trainer speelt in op de motivatie van de deelnemers en wil samen een persoonlijk actieplan over het eigen gedrag maken.

Met wie: De trainingen zijn op locatie in groepsverband.

Duur programma: De PRISMA interventie beslaat twee dagdelen.

Meer informatie: Meer informatie vindt je op prismacursus.nl. Er zijn huisartspraktijken die PRISMA aanbieden. Alleen als jouw huisarts het programma verzorgt of de zorggroep waarbij de praktijk is aangesloten, dan kom je in aanmerking om PRISMA te volgen. Vraag dit na bij jouw eigen huisartsenpraktijk.

Kosten: De organisaties die werken met Prisma bekostigen dit vaak vanuit de ketenzorg diabetes of CVRM. Tevens is het mogelijk de tijd per deelnemer individueel te declareren via de basisverzekering onder de Diëtetiek uren.

Nationale Diabetes Challenge (NDC)

Voor wie: mensen met diabetes type 2 en mensen met een verhoogd risico daarop (dat laatste noemen we prediabetes).

Het doel: je gaat wandelen om je beter, fitter, energieker en gezonder te voelen. De Bas van de Goor Foundation organiseert de Nationale Diabetes Challenge. Je kunt zelf kiezen wat je wandelniveau is en al wandelend en online word je begeleid om meer te bewegen. Naast het wandelen krijg je online informatie van zorgverleners over wat bewegen, gezonde voeding, ontspanning en slaap doet met diabetes. Aan het einde van het programma loop je een finale met jouw groep of alleen.

Dit ga je doen: In meerdere plaatsen in Nederland zijn wandelgroepjes, die door een huisarts, praktijkondersteuner, fysiotherapeut, diëtist, wandeltrainer, buurtsportcoach of welzijnswerker worden begeleid. Er is voor iedereen een wandeling die geschikt is en je traint samen met jouw groep voor een wandeling van 3 tot 15 kilometer. Eén keer per week wandel je minimaal een uur met de groep en de wandelbegeleider. Naast de wekelijkse groepswandeling ga je twee keer per week zelf wandelen met jouw eigen wandelschema. Daarnaast krijg je online ondersteuning om in beweging te komen en te blijven.

Met wie: samen met een groepje in je buurt en een wandelbegeleider. Duur programma: Eén keer per week, 20 weken lang. Hierna is er nog een vervolgaanbod.

Meer informatie: meld je aan via nationalediabeteschallenge.nl

Kosten: Hoeveel je moet betalen voor de Nationale Diabetes Challenge wordt bepaald door jouw lokale organisator. In de ene plaats betaalt de gemeente (een deel van) de wandelingen en in de andere plaats moeten de deelnemers zelf een kleine bijdrage betalen om 20 weken mee te wandelen.

Sinds maart 2023 is er ook een nieuw beweegprogramma van de Bas van de Goor Foundation gestart. Dit programma duurt langer, namelijk 50 weken. Daarnaast gaan de deelnemers aan de slag met leefstijlthema’s. Op bvdg.org lees je meer over Diabetes in Beweging.

Ik heb diabetes, wat kan ik doen

Voor wie: voor alle mensen met diabetes type 2

Het doel: Je leert meer over wat diabetes type 2 is, wat je kunt doen om er goed mee om te gaan en bij wie je hulp kunt vragen.

Dit ga je doen: Samen met je zorgverlener neem je een informatief handboek door en kijk je waar je meer over wilt weten. Het boek mag je houden en mee naar huis nemen. Zo kun je het thuis rustig nalezen en bekijken. Ook voor je familie of naasten is het boek leerzaam. Het boek neem je steeds mee naar je zorgverlener. Zo krijg je elke keer antwoord op al je vragen over diabetes.

Duur programma: elke keer als je bij de praktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige komt.

Met wie: samen met een praktijkondersteuner of diabetesverpleegkundige.

Meer informatie: je praktijkondersteuner, diabetesverpleegkundige of huisarts kan voor jou dit handboek bestellen bij Pharos

Kosten: er zijn geen kosten aan verbonden.

Lekker en gezond eten met diabetes

Met diabetes moet je altijd op je eten letten. Gelukkig kan gezond ook lekker zijn!

Met diabetes moet je altijd op je eten letten. Gelukkig kan gezond ook lekker zijn!

Foto: Sabrina Bracher/ Shutterstock.com